Jak prawidłowo pobrać materiał do badania cytologicznego

Biopsja cienkoigłowa czy preparat odciskowy mogą w szybkim czasie pozwolić na postawienie diagnozy. Żeby jednak w pełni wykorzystać potencjał badania cytologicznego trzeba pamiętać o kilku zasadach, które pozwolą na otrzymanie dobrej jakości preparatów mikroskopowych.

SZKIEŁKO MIKROSKOPOWE

Kwestia prozaiczna i często umykająca, szkiełko do badania cytologicznego musi być idealnie czyste i odtłuszczone. Ślady palców, kurz czy żel do usg utrudniają ocenę mikroskopową oraz mogą powodować gorsze przyczepienie się komórek do szkiełka. Po pobraniu materiału preparaty pozostawiamy do całkowitego wyschnięcia, niczym ich nie utrwalamy i umieszczamy w pojemniku transportowym zwracając uwagę na to żeby nie stykały się ze sobą stronami z pobranym materiałem. Preparaty nie mogą również mieć kontaktu z oparami formaliny, która silnie uszkadza komórki, dlatego nie należy pakować i transportować wspólnie preparatów do badania cytologicznego i histopatologicznego.

ZANIECZYSZCZENIE KRWIĄ

Podczas pobierania materiału metodą biopsji cienkoigłowej należy uważać na zaaspirowanie dużej ilości krwi. Niektóre zmiany i narządy są silnie ukrwione i w takich przypadkach nie da się uniknąć obecności dużej ilości krwi w badanym materialne, należy wówczas pamiętać o tym żeby warstwa materiału była cienka, inaczej komórki krwi będą całkowicie zasłaniać pozostałe komórki i ocena takich preparatów może być nie możliwa.

ZANIECZYSZCZENIE MARTWYMI KOMÓRKAMI

Jeśli wykonujemy preparat odcinkowy ze zmiany skórnej, która pokryta jest np. ropą lub strupami to przed wykonaniem preparatu musimy je usunąć. Wartość diagnostyczną mają komórki, które znajdują się pod tą warstwą obumarłych komórek. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku pobierania materiału z guzów zawierających ogniska martwicowe, materiał pobrany z takiego obszaru może mieć małą wartość diagnostyczną ponieważ znajdujące się tam komórki mogą podlegać silnemu zwyrodnieniu i ich ocena może być niemożliwa.

KRZEPNIĘCIE KRWI

W przypadku biopsji cienkoigłowej rozmaz musi być wykonany natychmiast po pobraniu materiału i umieszczeniu go na szkiełku mikroskopowymi, w innym razie zainicjowane zostaną procesy krzepnięcia krwi i wykonanie diagnostycznego rozmazu może być niemożliwe.

USZKODZENIA KOMÓREK

Tam gdzie to możliwe należy unikać aspiracji i pobierać biopsję bez aspiracji. Na taką metodę pozwalają zazwyczaj struktury o miękkiej konsystencji. Komórki poddane działaniu ciśnienia łatwo ulegają uszkodzeniu, co będzie znacząco wpływać na obraz mikroskopowy. Do uszkodzeń często dochodzi także w momencie wykonywania rozmazu dlatego podczas tego etapu należy unikać silnego dociskania do siebie szkiełek i obchodzić się z pobranym materiałem bardzo delikatnie.